พระธรรมปิฎกท่านให้หลักการวิจารณ์พระพุทธศาสนาไว้

พระธรรมปิฎก ผู้ได้รับการยกย่องว่าเป็นปราชญ์ของพุทธศาสนา ได้แสดงทัศนะเรื่อง
นักคิดทั้งหลายที่วิจารณ์เรื่องที่ตนคิดว่าเป็นอย่างนั้นอย่างนี้โดยอาศัยความคิดของตนหรือไปเทียบเทียมกับฝรั่งอ้างหลักฐานทางฝรั่งมาวิพากษ์วิจารณ์ อย่างเช่นเดียวกับพระมโน เมตตานันโท วัดราชโอรสาราม ได้เขียนบทความเรื่อง "พระพุทธเจ้าปรินิพพานด้วยโรคอะไร? พูดเรื่อง กัลป์เรื่องปริศนาปรินิพพาน โดยศึกษาไม่ถ่องแท้ แถมยังนำเอาลัทธิหรือ พุทธศาสนาฝ่ายมหายานมาเทียบกับ ฝ่ายเถรวาท สร้างความสับสนให้ชาวพุทธผู้ศึกษาน้อยได้
พระธรรมปิฎก ได้แสดงทัศนะเรื่องนี้ “ว่าที่จริงการวิพากษ์วิจารณ์พระพุทธศาสนานั้นเปิดกว้างอยู่แล้ว ชาวพุทธของเราใจกว้างอยู่แล้ว บางทีใจกว้างไม่เอาเรื่องเลย ปล่อยปละละเลย ใจกว้างคนละอย่างกับไม่เอาเรื่องเอาราว ปล่อยปละละเลยกลายเป็นประมาท พระพุทธเจ้าตรัสไปแล้วว่า เมื่อมีการเห็นผิดเข้าใจผิด การกล่าววาทะผิดพลาด ก็ต้องชี้แจงให้เข้าใจ และเรื่องนี้กำลังแพร่ขยายกลายเป็นเรื่องของสังคมส่วนรวมก็ต้องทำความเข้าใจกัน ก็เลยในที่นี่นำมาพูดพอให้เห็นแนวทาง การพิจารณาหรือข้อเขียนนี้ ก็เพื่อความสะดวกพูดได้สองแง่
๑. แง่ที่ผู้เขียนเป็นพระภิกษุในพระพุทธศาสนาเถรวาท
๒. ในแง่ที่ผู้เขียนแสดงตนเป็นนักวิชาการ
ในแง่ที่พระภิกษุอาตมาจะเว้นไว้ก่อน แต่จะพูดในแง่ที่เป็นนักวิชาการ
ในแง่นักวิชาการตามคตินั้นนักวิชาการนั้นทำหน้าที่ให้ปัญญาแก่ผู้อื่นในสังคม โดยปกติต้องมีความรับผิดชอบยิ่งเป็นคนในวงการพระพุทธศาสนา ต้องรับผิดชอบอย่างมาก อาตมายังไม่พูดในแง่นี้ ลงไปถึงความเป็นนักวิชาการ เราดูง่ายๆ ได้สองส่วน คือ
๑. ด้านข้อมูล
๒. ด้านวิเคราะห์วิจัย วิจารณ์ เป็นเรื่องสืบเนื่องจากข้อที่ ๑
เราต้องมีข้อมูลก่อน ข้อมูลเป็นตัวสำคัญต้องถูกต้องแม่นยำ ถ้าข้อมูลผิดการวิเคราะห์ก็ผิดหมด ตรงนี้เป็นเรื่องใหญ่ ที่นี้ข้อมูลเดิมไม่ผิดพลาดแต่ตัวคนจับไปผิดพลาดเช่น แปลภาษาไม่เป็นหรือเข้าใจภาษาไม่ถูกต้อง หรือฟังผิดจับผิด ข้อมูลเป็นฐานการวิเคราะห์ทั้งหมด ถ้าข้อมูลผิดก็หมดความหมาย
ท่านผู้ที่เขียนเรื่องนี้ก็มีการศึกษาจากฝรั่ง บางทีเรามองในแง่ว่าผู้ที่จบการศึกษาจากฝรั่งนั้นน่าเชื่อน่าฟัง ก็เลยชอบอวดดีกรีกัน พูดแล้วน่าเชื่อเป็นหลักเป็นฐาน แต่ว่าเรายอมรับอยู่ว่าฝรั่งมีวัฒนธรรมวิชาการค่อนข้างแน่นแฟ้น เรามองได้สองชั้น คือขั้นข้อมูลและขั้นวิจารณ์ โดยเฉพาะเรานิยมในแง่ที่เขาวิเคราะห์เก่ง แต่ที่จริงฝรั่งเขาเน้นข้อมูลก่อนหาข้อมูลให้แม่นยำ เมื่อได้ข้อมูลที่แน่ใจเขาถึงจะลงข้อสรุปเพื่อวิจารณ์ ตรงนี้เป็นเรื่องสำคัญ แต่ขนาดฝรั่งที่มีวัฒนธรรมวิชาการที่เอาจริงเอาจังตั้งแต่ข้อมูล ก็ยังพลาดเยอะ
ฝรั่งเขียนเรื่องตะวันออกผิดเยอะ เขียนเรื่องพุทธศาสนาก็ผิดเยอะ แต่คนไทยเขียนเกี่ยวกับฝรั่งไม่ผิดเพราะเราไปเอาตามฝรั่ง ทีนี้ถ้าเราไปเชื่อฝรั่งเขียนเรื่องเมืองไทยมันก็ยุ่ง ฝรั่งผิดพลาดเยอะ นี่เราต้องยอมรับว่าขนาดคนที่พยายามแสวงหาข้อมูลให้ชัดเจน ก็ผิดพลาดได้”

เรื่องภิกษุณี ได้มีการศึกษาและตัดสินอย่างเป็นทางการ จากบุคคลหลายฝ่าย ทั้งผู้รู้ฆราวาส และพระภิกษุสงฆ์ ตลอดทั้งบุคคลที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย ได้ข้อสรุปว่า ไม่ถูกต้อง ไม่ได้รับการยอมรับ ถ้าจะดื้อด้านต่อไป
ก็ให้ถือว่าเป็นนักบวชจำพวกหนึ่งที่มาอาศัยแผ่นดินไทย และใช้ชื่อว่า..ภิกษุณีไทย

ส่วนตัวที่ได้ศึกษามาทั้งส่วนที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วยพบว่า
นักบวช...ภิกษุณีไทย มีรากฐานมาจาก ลูกสาวของมิชชันนารี
น่าเป็นห่วง พวกอลัชชีนอกพุทธศาสนา ที่ตามล้าง ตามล่าข้ามภพข้ามชาติ
แม้ในชาตินี้จะมาเกิดในแผ่นดินไทย ภายใต้ร่มเงาแห่งพระพุทธศาสนาของไทยอันสงบและร่มเย็น ตนเองก็อาศัยคราบแห่งผู้รู้ ผู้มีการศึกษา ฐานะทางสังคมก็ดี
มาสร้างความปั่นป่วนวุ่นวายใน พุทธศาสนาของไทยเรา

คอยติดตามดูดี ๆ และคอยช่วยกันปกป้องพระศาสนานะ
นักบวชจำพวกที่ใช้ชื่อว่า...ภิกษุณีไทย จะอาศัยศักยภาพของตนเอง
และเจ้ากูที่เป็นพวกพ้องมิจฉาทิฏฐิทั้งหลาย และอาศัยจังหวะแห่งความอ่อนแอ
ขององค์กรสงฆ์ไทย ยกเลิกประกาศ พ.ศ. 2471 ของพระสังฆราช กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ ิ เมื่อนั้นพระพุทธพจน์ของพระผู้มีพระภาคเจ้าจะชัดเจนดังว่า
........พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ดูกรอานนท์ ก็ถ้าสตรีจักไม่ได้ออกจากเรือนบวชเป็นบรรพชิต ในธรรมวินัยที่ตถาคตประกาศแล้ว พรหมจรรย์จักตั้งอยู่ได้นานสัทธรรมจะพึงตั้งอยู่ตลอดพันปี ก็เพราะสตรีออกจากเรือนบวชเป็นบรรพชิตในธรรมวินัยที่ตถาคตประกาศแล้ว บัดนี้ พรหมจรรย์จักไม่ตั้งอยู่ได้นาน สัทธรรมจักตั้งอยู่ได้เพียง 500 ปีเท่านั้น ดูกรอานนท์ สตรีได้ออกจากเรือนบวชเป็นบรรพชิตในธรรมวินัยใด ธรรมวินัยนั้นเป็นพรหมจรรย์ไม่ตั้งอยู่ได้นาน
เปรียบเหมือนตระกูลเหล่าใดเหล่าหนึ่งที่มีหญิงมาก มีชายน้อย ตระกูลเหล่านั้นถูกพวกโจรผู้ลักทรัพย์กำจัดได้ง่ายอีกประการหนึ่ง เปรียบเหมือนหนอนขยอกที่ลงในนาข้าวสาลีที่สมบูรณ์ นาข้าวสาลีนั้นไม่ตั้งอยู่ได้นาน อีกประการหนึ่ง
เปรียบเหมือนเพลี้ยที่ลงในไร่อ้อยที่สมบูรณ์ ไร่อ้อยนั้นไม่ตั้งอยู่ได้นานน ดูกรอานนท์บุรุษกั้น ทำนบแห่งสระใหญ่ไว้ก่อน เพื่อไม่ให้น้ำไหลไป แม้ฉันใด เราบัญญัติครุธรรม 8 ประการแก่ภิกษุณี เพื่อไม่ให้ภิกษุณีละเมิดตลอดชีวิตฉันนั้นเหมือนกัน .........นั้นแล