ข้อศีล เป็นข้องดเว้น มิให้ปฏิบัติ ในที่นี้หมายความถึงเฉพาะศีล 5 เท่านั้น ข้อศีล หมายถึง ความเป็นปกติแห่งมนุษย์ทั้งหลาย และอาจจะรวมถึงสรรพสิ่งทั้งบางอย่างบางชนิดด้วย
การคิดพิจารณาข้อศีลนั้น เราควรต้องคิดพิจารณาให้สัมพันธ์กันทั้ง 5 ข้อ ซึ่งก็หมายความว่า แต่ละข้อหากไม่ปฏิบัติแล้วไปสัมพันธ์ หรือก่อให้เกิดข้อศีลข้ออื่นๆ นั้น ก็คือความไม่ดี หรือบาปนั่นเอง เช่น เราฆ่าสัตว์หรือฆ่าผู้อื่น เพื่อทรัพย์ เพราะสุราพาไป หรือเพราะผู้หญิง หรือเพราะเราโกหกกับตัวเอง สำหรับการโกหกตัวเองนั้น หากจะกล่าวอย่างละเอียดก็คือ ความคิดของตัวเองหรือเราคิดกับตัวเองว่า หากเราไม่ฆ่าเขาเราก็ไม่มีกินอะไรทำนองนี้ ซึ่งความจริงแล้ว อาชีพอื่นๆมีเยอะ แต่อาชีพอื่นอาจจะได้เงินมา ต้องมีเงินลงทุนอย่างนี้เป็นต้น
และก็เช่นกัน ในข้อศีลข้ออื่นๆหากไม่ปฏิบัติแล้วไปสัมพันธ์กับข้อศีลข้ออื่นๆก็ย่อมเป็นบาปก่อให้เกิดความทุกข์ต่อตนเองและผู้อื่น เช่นข้อกาเมฯ ข้อนี้ย่อมต้องรวมข้ออื่นไว้อีกหลายข้อ หากหวังเพียงได้แล้วทิ้ง ก็รวมเอาข้อที่ 1 คือ ข้อ ปาณาฯ เพราะการฆ่าผู้อื่นทางอ้อม ซึ่งการฆ่าผู้อื่นนั้น มิใช่หมายความเพียงว่า เอามีด เอาปืน เอาไม้ไปประทุษร้ายเขาให้ถึงแก่ชีวิตเพียงอย่างเดียว การโกหกเขา ก็อาจจะทำให้เอาตายทั้งเป็นหรืออาจจะกลายเป็นการทำให้เขาต้องฆ่าตัวเองก็เป็นได้ การยกตัวอย่างให้ได้เข้าใจนั้น เนื่องจากมีมากมายหลายหลากวิธีการ ซึ่งท่านทั้งหลายย่อมมีประสบการณ์กันอยู่บ้างแล้ว คงไม่จำเป็นต้องอธิบายให้ละเอียดมากนัก
แต่ข้าพเจ้าก็ขอย้ำเตือนว่า การปฏิบัติตามข้อศีลนั้น ย่อมทำให้จิตใจของเราผ่องใส ชื่นบาน อีกทั้งยังทำให้ผู้ที่อยู่รอบข้างเรา เป็นสุข เป็นการสร้างความสามัคคีของคนทั้งชาติได้อีกทางหนึ่ง